Het voorlopig onderzoek: vaststelling en onderzoek van het misdrijf
Aangifte van de feiten bij de politie
De gerechtelijke politie is belast met het opsporen van misdrijven. De politie verzamelt de bewijzen ervan en levert de daders over aan de rechtbanken belast met hun bestraffing.
Indien u het slachtoffer bent van een misdrijf, dient u dit bijgevolg onmiddellijk aan te geven aan de politie. Die zal daarvan een proces-verbaal opstellen, eventuele getuigen ondervragen en eventuele sporen onderzoeken.
Opstelling van een proces-verbaal - strafdossier
In een proces verbaal geeft de politie alle gegevens weer die zij lopende een onderzoek verzamelt heeft: verhoor van slachtoffers, getuigen, bevindingen van de politie tijdens plaatsbezoeken etc. Deze proces-verbalen worden toegevoegd aan het strafdossier, dat vervolgens wordt overgemaakt aan het parket. In de proces verbalen wordt het bewijs van de strafbare feiten weergegeven.
De rechter zal zich tijdens de behandeling van de rechtzaak en de beoordeling van de strafbare feiten laten leiden door de bewijzen die hij terugvindt in de processen verbaal. Het zal zelden voorkomen dat de rechter getuigen of slachtoffers opnieuw zal horen in de rechtzaal.
Het Openbaar Ministerie beslist om al dan niet tot vervolging over te gaan tot vervolging
In elk gerechtelijk arrondissement zetelt een procureur des Konings aan het hoofd van het parket zoals gevestigd op het plaatselijke justitiepaleis. De procureur des Konings wordt bijgestaan door zijn substituten.
De procureurs des Koning is belast met de opsporing en de vervolging van de misdrijven. De procureur dient zowel de bewijzen ten voordele als ten nadele van de verdachten te onderzoeken.
De procureur neemt enerzijds kennis van misdrijven via de politie die hem de door hen vastgestelde misdrijven ter kennis zal brengen. De verbalisanten maken hun proces-verbaal over aan het parket alwaar een strafbundel wordt samengesteld met alle gegevens die over het misdrijf worden verzameld.
De procureur heeft de leiding over het strafonderzoek. Enkel voor bepaalde verregaande dwangmaatregelen, zoals bv. huiszoeking, dient de procureur beroep te doen op een onderzoeksrechter.
De procureur des Konings heeft daarnaast de mogelijkheid om op eigen initiatief onderzoeken in te stellen. U kunt als burger dan ook zich rechtstreeks wenden tot het parket.
Wanneer het onderzoek afgerond is, zal de Procureur des Konings beslissen om al dan niet tot vervolging over te gaan en dit afhankelijk van het feit of er al dan niet een misdrijf vastgesteld werd. De Procureur zal een dagvaarding uitsturen, waardoor de verdachte op een bepaalde dag en een bepaald uur voor de bevoegde strafrechter zal dienen te verschijnen.
Wat kunt u doen indien de Procureur besluit om het dossier te seponeren of met andere woorden niet over te gaan tot vervolging?
U kunt zich tot de onderzoeksrechter wenden en daar een klacht met burgerlijke partijstelling neerleggen. Op die manier wordt een ‘gerechtelijk onderzoek’ ingeleid. In dit geval is géén klassering zonder gevolg meer mogelijk. De onderzoeksrechter moet steeds onderzoeksmaatregelen nemen.
Wanneer er voldoend bewijzen bestaan omtrent de schuld van de persoon én u meer belang hecht aan de betaling van een schadevergoeding, dan aan de strafrechterlijke veroordeling van deze persoon, kunt u opteren voor een rechtstreekse dagvaarding. De verdachte zal alsdan voor de burgerlijke rechter dienen te verschijnen die de door hem te betalen schadevergoeding zal begroten. De burgerlijke rechter kan evenwel geen straf uitspreken.
